Chnawa el manifesto?

Fel warqa hedhi, bech nħawlu nlakhsu aham el qaweεed wel mabadi elli bnina εliha el machruε hedha w elli kenu el ases mteε barcha khayarat εmalnehom.

El hadaf mteε machruε tunsi hua bech naεtiew lerweħna, ka twensa, bech nεabru εla afkarna b lughetna, kifna kif el Almani, el Amrikani wala el Japuni.

Mashruε kima Tunsi, mahuch sehel, w saεat nalqaw rweħna qoddem su'elet elli maεanech kifech bech njewbu εlihom. El mabadi, elli lakhasnehom fel manifesto hedha, huma eli εawnuna bech nqadmu.

1. El mawjud hua el asl

Fama zuz anwaε mteε khbara' fi kol lugha: nawε yħeb yqul lel εbed kifech tetkallem; w nawε yra elli laεbed kifech tetkallem hadheka es sħiħ. Fi Tunsi, aħna nraw elli en nawε eth theni asaħ, w nechrkuhom wjehet ennadhar mteεhom.

chnawa maεneha el klem hedha? Sehel barcha.

Fi Tunsi, nraw elli kifech et Tunsi yestaεmel lughtu hya el asl w mohetna maħsura fi taqyid el esteεmel hedha. Idha famma farq bin el mqayed wel mostaεmel, dima el mostaεmel hua es sħiħ.

2. Kol me ashel kol me khir

Ktibet et Tunsi mahich sehla, εle khaterha lugha mekhdha men barcha lughat okhrin: el Ɛarbi, et Turki, et Talyani, el Fransawi wel Inglizi. Hedheka εlech barcha kelmet ketbenhom sεib, w saεat mustaħil, bet toroq el εadya.

Fi Tunsi, nħebbu nsehlu ħyet et Twensa, w hadheka el hadaf el asesi mteε el marchruε hedha. Hadheka εlech dima nakhtaru el ħajet el ashel: aqal mayumkon mel ħuruf, tabdil notq el ħuruf aqal mayumkon melli maεrufin bih.

Mathalen, fel klavie zedna ken zuz ħuruf εal mawjud fi aktharyet el klavietet: el 'ħ' wel 'ε'. Bech nektbu ħuruf kima 'gh' wel 'kh', ekhtarna nestaεmlu el ħuruf el mrakba, elli huma ashel fel istaεmel mteεom w awdhaħ fel qraya.

3. Et Tunsi qbal kol chay

Et Tunsi k lugha t'hammech barcha εla ases ennu mech lugha (ħasb barcha εbed). Hedha khalla lughetna me tetawarech kifma yelzem, w me wekbetch et tatawer elli sar fi barcha blayes. Hedha khalla el beb maħlul bech el Fransawi w barcha lughat okhra tεawedh et Tunsi. Chuf mathalan chnawa sar fil informatik: ennajmu lyum naħkiew εal informatik bet Tunsi akahaw? Sεib barcha.

El machruε hedha, weħed men aham el ahdef mteεu hua bech naħmiew lughetna, w bech ntawruha w twali mwakba lil εasr hedha. Eth thnya mahich sehla, ama hadheka bech namnu.

Ech yħeb yqul? Sehel: idha ken famma kelmtin εand'hom nafs el maεna, dima bech nakhtru ek kelma et Tunsia wala el aqreb lil Tunsi.